Güneş ve Ay’ın Yapısı ve Özellikleri

Bu sene ilk kez uygulanacak olan 5. Sınıf müfredatına Güneş ve Ay’ın Yapısı ve Özellikleri konusu ile başlayacağız. Bu ünitede işlenecek konular aşağıda belirtilmiştir.

Güneş, Dünya ve Ay (Dünya ve Evren)

Güneş’in Yapısı ve Özellikleri (Güneş’in yapısı ve dönme hareketi)

Ay’ın Yapısı ve Özellikleri (Ay’ın yapısı)

Ay’ın Hareketleri ve Evreleri (Dönme hareketleri ve sonuçları, dolanma hareketleri ve sonuçları, Ay’ın evreleri)

Güneş, Dünya ve Ay (Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre hareketleri)

Güneşin Yapısı ve Özellikleri

Güneş Dünya için ısı ve ışık kaynağıdır. Dünyadaki canlıların yaşayabilmesi için Güneş en önemli etkendir. Dünya’daki canlıların yaşamı Güneş’in ömrüne bağlıdır.

Güneş, Dünya’ya en yakın yıldızdır. Ancak evrendeki en büyük yıldız değildir. Güneş’ten çok daha büyük bir çok yıldız vardır. Dünya’dan bakıldığında Güneş’in bu kadar büyük görünmesinin nedeni; Dünya’ya yakın olmasıdır.

Yapısında %71 hidrojen, %26,5 helyum, %2,5 diğer gazlar bulunur.

Güneşin yapısında bulunan hidrojen yüksek sıcaklıkta birleşerek helyum gazını oluşturur. Helyum gazının oluşması sırasında çok büyük enerji açığa çıkar. Bu enerji çevreye ısı ve ışık olarak yayılır. Güneş’in yaydığı ışınlar 8,44 dakikada Dünya’ya ulaşır.

Yapılan araştırmalar ve uzaydan çekilen fotoğraflara bakıldığında büyüklükleri farklı olan Dünya, Güneş ve Ay’ın şekilleri benzerdir.

Güneş içten dışa doğru:

1. Çekirdek
2. Işınım
3. Kaynaşım olmak üzere üç katmandan oluşur.

Çekirdeğin sıcaklığı yaklaşık 15 milyon °C’dir.

Güneş atmosferinde ise ışık, renk ve taç küre bulunur. Çıplak gözle görülen kısım ışık küredir.

Güneş’in Hareketleri

Güneş hem kendi etrafında hem de için de bulunduğu samanyolu galaksisi etrafında döner.

Güneş’in Özellikleri

1. Dünya’ya en yakın yıldızdır.
2. Tamamen gazdan oluşmuştur.
3. Plazma halindedir.
4. Enerjisini hidrojenin helyum gazına dönüşmesi sırasında açığa çıkan enerjiden alır.
5. Dünya’dan 8,44 dakika ışık yılı uzaklıktadır.
6. Çekim gücü Dünya’nın çekim gücünün 28 katıdır.

AY’IN YAPISI ve ÖZELLİKLERİ

Ay Dünya’nın doğal uydusudur. Güneş sistemindeki beşinci büyük uydu Ay’dır.

Ay içten dışa doğru çekirdek, manto ve kabuk olmak üzere 3 temel kısımdan oluşur. Ay’ın büyük bir kısmı katıdır. Ancak manto ve çekirdeğin bir kısmı sıvıdır. Ay’ın yüzeyi pürüzlüdür ve kayalıklar ve Everest dağları kadar yüksek dağlar ve çukurlar bulunur. Ayrıca Ay’da yağmur, kar, rüzgar da olmaz.

Ay Güneş’ten aldığı ışığı Dünya’ya yansıtır. Kendi ışığını yansıtamadığı için doğal ışık kaynağı değildir. Ay’ın kendi etrafında dönme hızı ile Dünya’nın kendi etrafında dönme hızı aynı olduğundan Ay’ın hep aynı yüzünü görürüz.

Dünya’nın çapı Ay’ın çapının yaklaşık 4 katıdır. Bu durumda Dünya’nın içine 64 tane Ay sığabilir.

Ay Güneş’ten küçük olmasına rağmen Dünya’ya olan uzaklığı Güneş’ten daha yakın olduğundan Güneş’ten daha büyük gözükür.

Güneş, Dünya ve Ay’ın büyüklüklerine göre benzetme yapıldığında; Güneş futbol topuna benzetilirse Dünya- pinpon topuna Ay’ı ise miskete benzetebiliriz.

Ay’ın Özellikleri

1. Kütlesi küçük olduğundan çekim kuvveti azdır.
2. Su ve toprak yoktur.
3. Ay’da atmosfer olmadığından ısıyı tutacak gaz yoktur. Bu yüzden gündüzleri çok ısınır, geceleri ise çok soğur.
4. Gaz tabakası olmadığından üzerine düşen meteorlar parçalanmazlar ve Ay’ın yüzeyinde çukurlar oluşturur.
5. Yağış ya da rüzgar yoktur.

Gel- Git Olayı

Ay’ın bir çekim kuvveti vardır. Ay Dünya’ya yakın olduğu için çekim kuvvetinin etkilerini gel-git ile görebiliriz. Gel- git Dünya’daki okyanus sularının alçalıp yükselmesidir. Suların yükselmesi kabarma (gel), alçalması inme (git) olarak adlandırılır.

Ay’ın Keşfi

İnsanlarının üzerine iniş yaparak yürüdükleri gök cismi Ay’dır. 1959 yılında Ay’a 3 tane uydu fırlatılmıştır.

Luna 1: Ay yakınından geçen ilk uydudur.

Luna 2: Ay yüzeyine çarpan uydudur.

Luna 3: Ay’ın Dünya’dan gözükmeyen kısmının fotoğraflarını çeken uydudur.

Apollo 11: Ay’ın yüzeyine inen ilk Amerikan uzay aracıdır.

Bizlere destek olmak için sayfamızın en alt kısmına yorum yapabilir veya sosyal medyadan çalışmalarımızı paylaşabilirsiniz. Geri bildirimleriniz bizim için önemli. Güncel bilgiler için facebook ve instagram üzerinden bizi takip edebilirsiniz. Tekrar görüşmek üzere…