7.Sınıf Işığın Madde ile Etkileşimi Ünitesi’nde bir önceki konumuzuda Kırılma konusunu işlemiştik. Şimdi Mercekler konusu ile üniteye devam edeceğiz.
Mercekler:
En az bir yüzeyi küresel olan saydam cisimlere mercek denir.
Plastik yada cam gibi saydam cisimlerden yapılırlar.
Işığı kırarak görüntü oluştururlar.
Kalın ve ince kenarlı olmak üzere 2 çeşit mercek vardır:
1. İnce Kenarlı Mercekler:
Kenarları ortasına göre ince olan merceklerdir.
Işığı kırdıktan sonra bir noktada toplarlar.
Kırılan ışığın toplandığı bu noktaya odak noktası denir ve “F” harfi ile gösterilir.
a. İnce Kenarlı Merceklerde Bazı Özel Işınlar:
- Asal eksene paralel gelen ışınlar odak noktasından geçecek şekilde kırılır.
- Odak noktasından gelen ışınlar asal eksene paralel olacak şekilde kırılır.
- Doğrudan merceğin optik merkezine gelen ışınlar kırılmadan yoluna devam ederler.
b. İnce Kenarlı Merceklerde Görüntü Özellikleri:
- İnce kenarlı merceklerde belli mesafelerde düz ve büyük görüntüler oluşur.
c. İnce Kenarlı Merceklerin Kullanım Alanları:
- İnce kenarlı merceklerde görüntü büyük olduğu için büyüteçlerde kullanılır.
- İnce kenarlı mercekler hipermetrop (yakını görememe) göz kusurunun düzeltilmesinde kullanılır.
- Ayrıca;
- Mikroskop
- Dürbün
- Lens
- Kamera ve fotoğraf makinesi
- Sinema makinesi
- Projeksiyon cihazlarında kullanılır.
2. Kalın Kenarlı Mercekler:
Kenarları ortasına göre kalın olan merceklerdir.
Işığı kırdıktan sonra dağıtırlar.
Kırılan ışığın uzantılarının kesiştiği noktaya odak noktası denir ve “F” harfi ile gösterilir.
a. Kalın Kenarlı Merceklerde Bazı Özel Işınlar:
- Asal eksene paralel gelen ışınlar uzantıları odak noktasından geçecek şekilde kırılırlar.
- Uzantıları odak noktasından geçecek şekilde gelen ışınlar asal eksene paralel olacak şekilde kırılırlar.
- Doğrudan merceğin optik merkezine gelen ışınlar kırılmadan yoluna devam ederler.
b. Kalın Kenarlı Merceklerde Görüntü Özellikleri:
Kalın kenarlı merceklerde belirli mesafelerde cisimlerin görüntüsü düz ve küçük olur.
c. Kalın Kenarlı Merceklerin Kullanım Alanları:
- Kalın kenarlı mercekler miyop (uzağı görememe) göz kusurunun düzeltilmesinde kullanılır.
- Ayrıca;
- Araba farı
- El feneri
- Mikroskop (Kalın ve ince kenarlı mercekler birlikte kullanılır)
- Teleskop (Kalın ve ince kenarlı mercekler birlikte kullanılır)
Bu yazının çıktı alınabilir pdf haline buradan ulaşabilirsiniz.
Güncel konular için facebook , instagram ve google+ üzerinden bizi takip edebilirsiniz. Tekrar görüşmek üzere.
