1 gram maddenin sıcaklığını 1 derece arttırmak için verilen ısıya özısı denir.
Şekilde de görüldüğü gibi 1 gram bir maddenin sıcaklığını 1 derece yükseltmek için gerekli ısı ocaktan alınıyor.
Bu sırada ocaktan alınan ısı o maddenin öz ısısıdır . Birbirinden farklı saf maddelerin öz ısıları birbirinden farklıdır.Bu yüzden öz ısıya ayırt edici bir özelliktir.
- Özısı ‘’c’’ harfi ile gösterilir.
- Birimi ‘’cal/gram.⁰C’’veya Joule/ gram.⁰C dir.
- Özısı saf maddeler için ayırt edici bir özelliktir
- Özısı madde miktarına göre değişiklik göstermez.
Bir maddenin öz ısısı ne kadar büyükse sıcaklık değişimi geç olur. Öz ısıyı bir eşik değeri gibi görecek olursak öz ısısı büyük olan maddelerin bu eşiği geçmesi geç olacaktır.Aynı durum öz ısısı küçük olan maddeler içinde geçerlidir .Öz ısısı küçük olan maddelerin sıcaklık değişimi çabuk olur.Maddenin eşik değerini geçmesi kolay olur.
Özısısı büyük olan maddeler geç ısınır geç soğur .
Özısısı küçük olan maddeler erken ısınır erken soğur.
Aşağıdaki örneğimizi inceleyelim.Kaplarda birbirinden farklı eşit kütleli ve başlangıç sıcaklıkları eşit olan sıvılar vardır.Bu sıvılar özdeş ısıtıcılarla 5 dakika boyunca ısı verildiğinde sıcaklık değişimleri şekilde görüldüğü gibi olur. X sıvısının öz ısısı Y sıvısının öz ısısından küçüktür.
Öz ısısı küçük olan maddenin sıcaklık değişimi fazla olur.
Öz ısısı küçük olan maddenin sıcaklık değişimi fazla olur.
Sıcaklık değişimlerinde meydana gelen değişimlerin sebebi özısıdır.X sıvısında 20 derece sıcaklık değişimi meydana gelmiş.Y sıvısında ise aynı ısıyı almasına rağmen 10 derece sıcaklık değişimi meydana gelmiştir.
Not: Bu deney için
Bağımsız değişken :Sıvıların cinsi
Bağımlı değişken :Sıcaklık değişimi
Kontrol altındaki değişken :Alınan ısı ,başlangıç sıcaklıkları ,maddelerin miktarı
Başlangıç sıcaklıkları aynı olan eşit kütleli farklı sıvıların 50 °C dereceye çıkarmak için gerekli olan ısı Y sıvısı için daha büyüktür. X sıvısı 15 dakika içinde 50 °C dereceye ulaşıyorsa Y sıvısı 25 dakika içinde 50 °C dereceye ulaşacaktır.Bunun sebebi Y sıvısının öz ısının X sıvısının öz ısısından daha büyük olmasıdır.Aynı durumda iki madde soğurken Y sıvısının dışarıya verdiği ısı daha fazla olur. Y maddesi daha geç soğurken X maddesi daha erken soğuyacaktır.
.
Özdeş çaydanlıklar ve ısıtıcılar kullanılarak iki farklı madde ısıtılıyor.K maddesinin özısısı 3 Joule/ gram.⁰C L maddesinin özısısı 2 Joule/ gram.⁰C olan sıvılar ile tamamen dolduruluyor.Bu iki maddenin ısıtılmaya başlandıktan sonra zaman bağlı sıcaklık değişim tablosunu inceleyelim .
Özdeş çaydanlıklar ve ısıtıcılar kullanılarak iki farklı madde ısıtılıyor.K maddesinin özısısı 3 Joule/ gram.⁰C L maddesinin özısısı 2 Joule/ gram.⁰C olan sıvılar ile tamamen dolduruluyor.Bu iki maddenin ısıtılmaya başlandıktan sonra zaman bağlı sıcaklık değişim tablosunu inceleyelim .
Tabloda L maddesinin özısısı küçük olduğu için K maddesinden daha hızlı sıcaklık artışı meydana gelmiştir. L maddesinin sıcaklık değişimi 25 derece iken (45⁰C -20⁰C)
K maddesinin sıcaklık değişimi 10 derece (30⁰C -20⁰C) olmuştur.
Bu konu anlatımının çalışma kağıdına ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.
Böylelikle Öz Isı konusunu tamamladık. Umuyoruz ki bu konuyu yararlı bulmuşsunuzdur.
Güncel konular için facebook , instagram ve google+ üzerinden bizi takip edebilirsiniz. Tekrar görüşmek üzere.
