Besinler ve Özellikleri

Neden Besleniriz?

Canlılar büyüme-gelişme faaliyetlerini sürdürmek, vücutlarındaki yapım-onarım çalışmalarını yapmak ve yaşamsal olaylarını devam ettirmek için beslenmek zorundadırlar. Besinler işlevlerine göre aşağıdaki gibi gruplanmaktadır.

gorevlerine-gore-besin-cesitleri

 

Kaynaklarına Göre Besin Maddeleri

1. Hayvansal Besinler

  • Et, süt, yumurta
  • İnek, koyun, tavuk, balık gibi hayvanlardan et
  • İnek, koyun, keçi gibi hayvanlardan süt (Yoğurt ve peynir, sütten elde edilir.)
  • Tavuk, hindi, kaz, ördek gibi hayvanlardan yumurta elde edilir.

2. Bitkisel Besinler

  • Tahıllar: Arpa,buğday, yulaf, mısır, pirinç..
  • Baklagiller: Nohut, mercimek, kurufasulye…
  • Meyve ve Sebzeler: Elma, armut, üzüm, muz, nar, portakal, mandalina vb. meyvedir. Pırasa, ıspanak, marul, lahana, domates, salatalık, maydanoz, soğan birer sebzedir.
  • Turunçgiller: Portakal, limon, madalina, greyfurt…

Besinlerin Vücutta Kullanım Sırası

besinler-vucutta-kullanim-sirasi

 

warningYağlar karbonhidratlardan daha fazla enerji verdikleri halde neden vücutta 2.sırada kullanılıyorlar?

Çünkü yağlar karbonhidratlara göre vücutta daha zor yakıldığı için enerji verme görevleri ikinci plandadır.

warningProteinler karbonhidratlardan daha fazla enerji verdikleri halde neden vücutta 3.sırada kullanılıyorlar?

Çünkü proteinler yapıcı ve onarıcı besin maddeleridir. Vücuttaki bu görevleri daha önemli olduğu için enerji verme görevleri ikinci plandadır.

Besin Maddeleri

1. Karbonhidratlar

  • Görevleri: Vücutta enerji elde etmek için kullanılırlar.
  • Bulunduğu Besinler: Makarna, pilav, pasta, şeker, dondurma, ekmek, tahıllar,meyve ve sebzeler…

notepadİpucu:YENİLDİĞİ ZAMAN AĞIZDA ŞEKERLİ TAT BIRAKAN YİYECEKLER GENELLİKLE KARBONHİDRATTIR.

 

2. Yağlar

  • Görevleri:
    • Vücutta enerji elde etmek için kullanılırlar(2.sırada)
    • Deri altında birikerek ısı yalıtımı sağlarlar. Soğuk yerlerde yaşayan hayvanlar ve insanlar bu sayede soğuğa karşı daha dayanıklıdır.
    • İç organların etrafında birikerek dışardan gelen darbelere karşı onları korurlar.
  • Bulunduğu Besinler: Fındık,zeytin,mısır, ayçicek vb. hayvansal yağlar.

3. Proteinler

  • Görevleri: Vücutta yapım ve onarım çalışmalarında görev alır. Yaraların iyileşmesi, büyüme ve gelişme için gereklidir. Bir bina için tuğlaları ne görev görüyorsa vücut için de proteinler aynı işlevi görürler.
  • Bulunduğu Besinler: Et, süt, yumurta, yoğurt, balık, peynir gibi hayvansal besinlerde bolca bulunur. Bitkisel besinlerden tahıllar,baklagiller ve kuru yemişler protein bakımından zengindir.

notepadİpucu:HAYVANLARDAN ELDE EDİLEN BESİNLER GENELLİKLE PROTEİNDİR.

besinlerin-ayiraclari
4. Su

Bütün besinlerde bulunur. Vücutta en fazla ihtiyaç duyulan besindir. Vücuttaki kimyasal olaylar ancak sulu ortamda gerçekleşir. Su iyi çözücü olduğundan besinlerin sindiriminde, emiliminde, taşınmasında ve boşaltımında kullanılır. Sıcak ve soğuk kanlı canlılarda vücut sıcaklığının yayılmasında kullanılır.

5. Vitaminler

Vitaminler, vücudumuzda düzenleyici olarak görev yapar. Vücudun direncini artırarak hastalıklardan korur. Ayrıca vitaminler büyüme, gelişme ve üremede önemli rol oynar.

A VİTAMİNİ Havuç, kereviz, domates, taze fasulye, fıstık, avakado, baklagiller, mantar, yumurta, süt, buğday ve cevizde bulunur.

Eksikliğinde gece körlüğü, deride kuruma ve pullanma görülür. Kemik ve diş gelişimine katkıda bulunur.

B VİTAMİNİ Süt ve süt ürünlerinde, kırmızı et, yumurta ve birçok sebzede bulunur. Tahıl ve tahıllardan elde edilen ürünlerde de B vitamini bulunur.

Eksikliğinde kansızlık, yorgunluk, deride yaralar gibi rahatsızlıklar oluşur.

C VİTAMİNİ Turunçgiller, çilek, kuşburrnu, böğürtlen, domates, maydanoz, lahana, patates ve yeşil yapraklı sebzelerde bulunur.

Diş ve diş eti sağlığı için gereklidir. Vücudu mikroplara karşı korur.

D VİTAMİNİ Süt, yumurta, tereyağı, balık ve balık yağı, peynir ve sebzelerde bulunur.
Kalsiyum ve fosforun emilmesini ve kemiklerde depolanmasını sağlar.
D vitamininin ön maddesi besinlerden alınır, güneş ışınları ile D vitamini oluşur. Ancak balık yağıyla doğrudan alabiliriz.Eksikliğinde raşitizm denilen kemik hastalığı görülür.
E VİTAMİNİ Kırmızı et, süt ve süt ürünleri, yumurta, tahıl ve tahıl ürünlerinde bulunur.

Eksikliğinde kısırlık, karaciğer, kalp ve damar hastalıkları görülür.

K VİTAMİNİ Kırmızı et, pirinç, karaciğer, mısır, domates, yeşil sebzeler, muz, şeftali ve çilekte bulunur. Kanın pıhtılaşmasını sağlar.
K vitamini eksikliğinde kan pıhtılaşmaz. Yaralanmalarda çok kan kaybedilebilir.

6.MİNERALLER (MADENSEL TUZLAR):

Bütün besinlerde bulunur. Kemikleri ve dişleri güçlendirir. Kanın oluşmasını ve kasların çalışmasını sağlar. Düzenleyici olarak görev yaparlar.

 

Konu ile ilgili çalışma kağıdına buradan erişebilirsiniz.

 

Böylelikle besinler ve özellikleri konusunu tamamladık. Umuyoruz ki bu konuyu yararlı bulmuşsunuzdur. Güncel konular için facebook ve google+ üzerinden bizi takip edebilirsiniz. Tekrar görüşmek üzere…

Sonraki Konu >>

Bir Yanıt

  1. nihal Ekim 9, 2016

Cevap Yaz