Besin zinciri konusu içinde canlıların birbirleriyle olan beslenme ilişkilerini, beslenme şekillerine göre canlılar ve özelliklerini inceleyeceğiz.
Beslenme Şekillerine Göre Canlılar:
Beslenme canlılar için ortak bir özelliktir.
Bütün canlılar yaşamaları için ihtiyaç duyduğu enerjiyi besinlerden sağlar.
Canlılar beslenmelerine göre üç gruba ayrılırlar.
A. Üreticiler:
- Kendi besinlerini kendileri üretebilen canlılardır.
- Güneş enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürürüler.
- Güneş enerjisini direk kullanabilirler.
- Besin zincirinde daima ilk basamakta bulunurlar.
Bu canlıların ortak özelliği fotosentez yapmak için gerekli olan klorofil yada kloroplast taşımalarıdır. (Kloroplast bir organeldir, klorofil onun içinde bulunan yapıdır. Siyano bakteriler koloroplast taşımazlar ama klorofil taşıdıkları için fotosentez yaparlar.)
B. Tüketiciler:
- İhtiyaç duydukları besini dışarıdan hazır olarak alan canlılardır.
C. Ayrıştırıcılar (Çürükçüller):
- Ölü, canlı atıklarının parçalayarak tekrar toprağa karışmasını sağlar.
- Bazı bakteri ve mantarlar bu canlı sınıfına girerler.
- Besinlerini dışarıdan hazır olarak alırlar.
- Besin zincirinin her basamağında bulunurlar.
- Besin zincirinde yazılmazlar.
Besin Zinciri-Piramidi-Ağı
Besin zinciri:
Canlıların,enerji ihtiyaçlarını karşılamak için, birbirlerinden beslenmelerine dayanan zincirdir.
Besin zinciri her zaman üretici ile başlar otçul canlı ile devam eder ve daha sonra etçiller ile biter.
Bir besin zincirinde üreticiler ile beslenen tüketicilere birincil tüketici yada birinci derece tüketici denir. Birincil tüketiciler otçul yada hepçil olabilir. Birincil tükecilerle beslenenlere ikincil tüketici yada ikinci derece tüketici denir. İkincil tüketiciler birincil tüketicilerle beslendikleri için etçil yada hepçil olabilirler.
Bu zincirde çekirge ot ile beslenir, yılan çekirge ile beslenir, kartal ise yılanlar beslenir. (Ayrıştırıcılar her basamakta olduğu için besin zincirine yazılmaz.)
Besin Piramidi
Canlılar arasındaki beslenme ilişkilerini gösteren piramide besin piramidi denir.
Besin piramidinde ok yönüne doğru aşağıdan yukarı doğru gidildikçe :
Besin Ağı
Birden fazla besin zincirinden oluşur. Çünkü canlılar tek bir canlıdan değil çeşitli canlı türlerini yiyerek beslenirler. Besin ağında görüldüğü gibi kartal hem yılan hem kurbağa hemde balıkla beslenerek yaşamı için gerekli olan enerji ihtiyacını karşılar.
Not: Besin ağı, besin zinciri, besin piramidi fark etmez her zaman üretici canlılar ilk sıradadır. Çünkü Güneşten alınan ışık enerjisini canlılar için kullanılabilir hale kimyasal hale getiren ilk canlılar üreticilerdir.
Bu konu anlatımının çalışma kağıdına buradan ulaşabilirsiniz.
Bizlere destek olmak için sayfamızın en alt kısmına yorum yapabilir veya sosyal medyadan çalışmalarımızı paylaşabilirsiniz. Geri bildirimleriniz bizim için önemli. Güncel bilgiler için facebook ve instagram üzerinden bizi takip edebilirsiniz. Tekrar görüşmek üzere…
