Karışımların Ayrılması

Karışımlar fiziksel yollar ile oluştuğundan, karışımları ayırmak için de fiziksel yöntemler kullanılır.

Karışımların ayrılması için kullanılan yöntemler, karışımı oluşturan maddelerin özelliklerine göre belirlenir.

A. KAYNAMA NOKTASI FARKINDAN YARARLANARAK AYRILMA:

1.Damıtma:

Damıtma
  • Sıvı-Sıvı homojen karışımların ayrılmasında kullanılır.
  • Kaynama noktası küçük olan sıvı önce buharlaşır ve buharlaşan gaz tanecikleri damıtma kabı yardımıyla başka bir kaba geçer. Burada soğuyan gaz tanecikleri tekrar sıvı hale geçer. Diğer kapta kaynama noktası büyük olan sıvı kalır. Böylece iki sıvı birbirinden ayrılmış olur.
  • Buharlaşma işlemi sırasında az da olsa kaynama noktası büyük olan sıvı da buharlaşacağından %100 saf bir ayrılma gerçekleşemez.

ÖRNEK: Ham petrolün bileşenlerine (Mazot, LPG, Benzin) ayrılması, kolonyanın ve sirkenin bileşenlerine ayrılması.

2. Buharlaştırma:

Buharlaştırma
  • Katı-Sıvı homojen karışımların ayrılması için kullanılır.
  • Bir kaba konulan karışım ısıtılır. Karışımdaki sıvı madde buharlaşınca geriye sadece katı madde kalır.
  • Sıvı madde ayrı bir kapta toplanarak da elde edilebilir.

ÖRNEK: Tuzlu su, Şekerli su

B. YOĞUNLUK FARKI İLE AYIRMA:

1.Ayırma Hunisi ile Ayırma:

Ayırma hunisi
  • Sıvı-Sıvı heterojen karışımların ayrılmasında kullanılır.
  • Bu yöntemde ayrılan sıvılar birbiri içinde karışmayan sıvılardır. (Zeytinyağı-Su gibi)
  • Ayırma hunisine konulan sıvılardan yoğunluğu büyük olan altta, küçük olan üstte alır. Huninin çeşmesi açılarak yoğunluğu büyük olan sıvı başka bir kaba aktarılır. Ayırma hunisinde küçük yoğunluklu sıvı kalır.

ÖRNEK: Su-Zeytinyağı, Su-Benzin

2. Çöktürme:

Çöktürme
  • Çözeltideki maddeler birbirleriyle tepkimeye girerse çökelek denilen katı madde oluşur. Bu madde sıvıdan daha yoğun olduğu için kabın tabanına çöker.

ÖRNEK: Suyun arıtılması, sudaki demirin ayrıştırılması.

3. Yüzdürme:

Yüzdürme
  • Sıvı-Katı heterojen çözeltilerin ayrılmasında kullanılır.
  • Karışımdaki katı madde sıvıdan daha az yoğun olduğu için sıvı üzerinde yüzer. Katı madde sıvı yüzeyinden toplanarak karışım ayrılır.

ÖRNEK: Çinko, bakır, kurşun cevherlerinin ayrıştırılması

C. TANECİK BOYUTU FARKI İLE AYIRMA:

1.Eleme:

Eleme
  • Katı-Katı heterojen karışımların ayrılmasında kullanılır.
  • Bu işlemi yapmak için kullanılan alete elek adı verilir.

ÖRNEK: Unu diğer maddelerden ayırma, Kum-Çakılı birbirinden ayırma

2. Süzme:

Süzme
  • Katı-Sıvı heterojen karışımları ayırmada kullanılır.
  • Süzme işleminde katı maddeler süzgeçten geçemez.

ÖRNEK: Çayı süzgeçle süzme, makarnayı kevgirle süzme, tebeşir tozu-su karışımını ayırma, kahveyi süzgeç kağıdı ile süzme

D. MIKNATIS İLE AYIRMA:

Mıknatıs ile Ayırma
  • Mıktanıs ile çekilebilen maddeleri ayırmak için kullanılır.
  • Demir, nikel, kobalt gibi maddeler mıknatıs tarafından çekilebilir.

ÖRNEK: Demir tozu-kum

Bu konu anlatımının çalışma kağıdına ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.

Böylelikle Karışımların Ayrılması konusunu tamamladık. Umuyoruz ki bu konuyu yararlı bulmuşsunuzdur.

Güncel konular için facebook , instagram ve google+ üzerinden bizi takip edebilirsiniz. Tekrar görüşmek üzere.

Bir Yanıt

  1. fen Şubat 15, 2021

Cevap Yaz