Destek ve Hareket Sistemi

Hareket canlıların ortak özelliklerinden biridir. İnsanda vücuda desteklik sağlayarak şekil veren, hareketi sağlayan sistem, destek ve hareket sistemidir.

destek-hareket-kavram-haritasi1. İSKELET:

Farklı şekil, uzunluk ve görevdeki kemiklerin, eklem ve kıkırdaklarla oluşturduğu yapıya iskelet denir.

İskeletin Görevleri:

iskelet

  1. Vücudun dik durmasını sağlar.
  2. Vücuda şekil verir ve kaslarla birlikte hareket etmesini sağlar.
  3. Organları dışdan gelen darbelere karşı korur.
  4. Kemikler kalsiyum başta olmak üzere fosfor magnezyum gibi birçok mineralin depolandığı yerdir.
  5. Organlara tutunma alanı oluşturur.
  6. Kan hücrelerinin üretildiği yerdir.

A) İSKELETİN ANA KISIMLARI:

  1. Kafatası
  2. Omurga
  3. Göğüs kafesi
  4. Kalça
  5. Kol ve bacaklar

 

B) KEMİKLER:

KEMİK ÇEŞİTLERİ:

Sağlıklı bir insan iskeletinde 206 adet kemik bulunmaktadır. Bu kemikler yapıları, uzunlukları ve şekillerine göre 3’e ayrılırlar.

1. Kısa Kemikler: Eni ve boyu birbirine yakın olan boyları kısa olan kemiklerdir.

ÖR: El ve ayak bilek kemikleri, omurlar

2. Yassı Kemikler: kalınlığı az geniş yüzeyli levha görünümlü kemiklerdir.

ÖR: kafatası, kürek kemikleri, göğüs kemiği, kaburga kemikleri, diz kemiği

3. Uzun Kemikler: Silindir şeklinde boyları enlerinden uzun kemiklerdir.

ÖR: El, kol, bacak ve ayak kemikleri (pazı, uyluk, baldır, kaval kemikleri)

KEMİĞİN YAPISI:

kemik-yapisi

1.Kemik Zarı:

  • Kemiğin en dışında bulunan kısmıdır.
  • Yapısındaki kan damarları ile kemiği besler.
  • Bulundurduğu canlı hücreler sayesinde kemiğin enine büyümesini(kalınlaşmasını) sağlar.

2.Sert Kemik:

  • Kemiklerin sert ve güçlü olan bölümüdür.
  • Sert kemiğin bu kadar güçlü olmasını depoladığı kalsiyum minerali sağlar.
  • Uzun kemiklerde kemiğin ortasında, kısa ve yassı kemiklerde dış yüzeyde bulunur.
  • Uzun kemiklerde sert kemiğin ortasında sarı kemik iliği bulunur.

3.Sarı Kemik İliği:

  • Görevi yağ depo etmektir.
  • Kırmızı kemik iliği yetersiz kalırsa kan hücreleri de üretir.

warning→Kısa ve yassı kemiklerde sarı kemik iliği bulunmaz.

→Sarı kemik iliği sadece uzun kemiklerde vardır.

 

4.Süngerimsi Kemik:

  • Gözenekli,boşluklu bir yapısı vardır.
  • Bu yapı kemiğin sert yapısının yanında esnek olmasını da sağlayarak kırılmalara karşı kemiği korur.
  • İçinde kan üreten kırmızı kemik iliği bulunur.

5.Kırmızı Kemik İliği:

  • Alyuvar , akyuvar ve kan pulcukları denen kan hücreleri burada üretilir.

C) KIKIRDAK:

Kıkırdak kemik kadar sert olmayan, esnek ve destekleyici bir yapıdır. Kıkırdak düz ve esnek bir yapıdadır. İnsan embriyosunun ilk iskeleti kıkırdak yapıdadır. Zamanla kalsiyum birikimi sonucu kıkırdak sertleşir. Bu olaya kemikleşme denir. Kemikleşme olayı ergenlik dönemi sonuna kadar devam eder.

İnsan vücudunda kıkırdak olarak kalan organlar da vardır. Bunlar:

  • Soluk borusu
  • Burun
  • Kulak kepçesi
  • Gırtlak
  • Uzun kemiklerin ucu

Uzun kemikwarninglerin ucundaki kıkırdak yapı kemiklerin boyca uzamasını sağlar.

 

2. EKLEMLER:

İnsan vücudunda 206 adet kemik bulunur. İki yada daha fazla kemiği birbirine bağlayan yapılara eklem adı verilir.

eklem-cesitleri

3.KASLAR:

  • Kasılıp gevşeyerek iskeletin hareket etmesini sağlayan yapılardır.
  • Kemikleri sararak vücuda şekil verirler.
  • Vücuttaki organların yapısını oluşturarak sindirim, dolaşım, solunum ve boşaltım faaliyetlerinin gerçekleşmesini sağlarlar.

kas-cesitleri

Çizgili Kasların Çalışma Prensibi

kas-calisma-prensibi

Kaslar kas lifi adı verilen iplikçiklerin birleşmesiyle oluşmuştur. Kaslar kasılarak kemikleri çeker ya da iter hareket bu şeklide gerçekleşir. Kaslar birbirine zıt olarak çalışır. Örneğin; kol kaslarında öndeki kas kasılır, şişer ve bağlı olduğu kemiği çeker. Bu sırada arkadaki kas gevşer ve şişkinliği iner.

 

DESTEK VE HAREKET SİSTEMİNİN SAĞLIĞI

  1. Düzenli spor yaparak kas ve kemiklerimizin güçlenmesini sağlamalıyız.
  2. Bol bol süt ve süt ürünleri tüketerek kalsiyum ve D vitamini almalıyız.
  3. Çok ağır yükleri taşımamalıyız.
  4. Masaya otururken oturmak kemiklerimizin üzerinde dik bir şekilde oturmalıyız.
  5. Çantamızı tek omuzumuzda değil iki omzumuzda birden taşımalıyız.
  6. Yük kaldırırken dizlerimizle eğilerek yükü kaldırmalıyız.

Konu ile ilgili çalışma kağıdına buradan erişebilirsiniz.

Böylelikle Destek ve Hareket Sistemi konusunu tamamladık. Umuyoruz ki bu konuyu yararlı bulmuşsunuzdur. Güncel konular için facebook ve google+ üzerinden bizi takip edebilirsiniz. Tekrar görüşmek üzere…

<< Önceki Konu Sonraki Konu >>

Cevap Yaz